De markt voor commercieel vastgoed is volop in beweging in het tweede kwartaal 2022. Ten opzichte van het eerste kwartaal 2022 werd 14% meer kantoorruimte opgenomen. De opname* op de winkelmarkt daalde met 11% ten opzichte van het eerste kwartaal 2022.
De inflatie, stijgende rente en stagnerende economie laten zich hier gelden. Niettemin blijft de vraag naar kleinere winkelruimtes bestaan. De bedrijfsruimtemarkt is krap. De opname daalde met 15% ten opzichte van het eerste kwartaal 2022.
De nieuwbouw van bedrijfsruimte stokt door een tekort aan bouwlocaties, materialen en medewerkers in de bouw. Dit diverse beeld blijkt uit de nieuwste commercieel vastgoed kwartaalcijfers van NVM Business die NVM-datadochter brainbay heeft onderzocht.
Sander Heidinga, voorzitter NVM Business over het tweede kwartaal 2022: “De dynamiek in commercieel vastgoed tekent zich over de volle breedte duidelijk af. De kantorenmarkt zit in het tweede kwartaal van dit jaar in de lift. Daarbij zijn kwaliteit, duurzaamheid en locatie doorslaggevend.
De winkelmarkt koelt wat af door de onzekerheid over de economie. De bedrijfsruimtemarkt heeft een groot vraagpotentieel. Helaas blijft dat onbenut door een gebrek aan aanbod, nieuwbouw en overheidscapaciteit. Ook lijken gemeentes woningbouw meer prioriteit te geven. Zo blijven kansen liggen die onze economie goed kan gebruiken. Balans in vraag en aanbod, kwalitatief én kwantitatief, is cruciaal voor een gezonde ontwikkeling voor alle partijen.”
Kantoren
De kantorenmarkt noteerde in kwartaal 2 2022 een duidelijke plus. De opname kwam uit op 262.100 m², 14% meer vergeleken met kwartaal 1 2022. Het aanbod in kwartaal 2 2022 daalde met 6% ten opzichte van kwartaal 1 2022.
De kleinere kantoren, met metrages tot 1000 m², waren net als vorig kwartaal opnieuw in trek. Naar kwalitatief goede kantoren -modern, energiezuinig en met lage servicekosten- is goede vraag. Bij de grotere kantooroppervlaktes was er minder activiteit. Het aanbod van kwalitatief goede kantoren blijft bij gebrek aan nieuwbouw schaars.
Winkels
De markt van kleinere winkelruimte tot 100 m² is in het tweede kwartaal van dit jaar meer in trek dan winkels boven 500m². In kwartaal 2 2022 daalde de opname met 11% vergeleken met kwartaal 1 2022. In het tweede kwartaal 2022 nam het aanbod met 3% af ten opzichte van het eerste kwartaal 2022.
De inflatie en onzeker economisch perspectief zetten druk op de huurcontracten. Huurders vragen daarom om afspraken over de huurprijs, de maximale stijging en flexibiliteit in de huurovereenkomst. NVM-makelaars zien daarnaast dat de trend van herbestemming van winkels naar woonruimte doorzet.
Bedrijfsruimten
In het tweede kwartaal van 2022 werd ruim 1,1 miljoen m² bedrijfsruimte opgenomen. Dat is vergeleken met het eerste kwartaal 2022 15% lager. Voor het aanbod van bedrijfsruimte geldt dat dit in vergelijking met kwartaal 1 2022 in kwartaal 2 met 7% is afgenomen. Beperkte uitgave van bouwgrond, stijgende materiaalkosten en personeelstekorten zorgen hier voor vertraging in de realisatie van bedrijfsruimten.
Dit leidt tot een duidelijk tekort aan geschikte objecten in alle oppervlakteklassen. Het aanhoudende tekort zorgt voor verdere opwaartse druk op de huur- en koopprijzen. Naast het krappe aanbod lopen bedrijven ook tegen grenzen aan op het gebied van verduurzaming. Nieuwe bedrijfspanden krijgen door een capaciteitstekort in veel gevallen geen aansluiting op het stroomnetwerk.
Perspectief
De recente macro-economische ontwikkelingen worden meer zichtbaar in de marktdynamiek. Sander Heidinga hierover: “We zien dat de vraag naar kwaliteit, maatwerk en met meer flexibiliteit aan belang wint. Tegelijk lopen de inflatie en rente duidelijk op. In combinatie met de stijgende bouw- en materiaalkosten lijkt dit remmend te werken op de verduurzaming en nieuwbouw van gebouwen. Het streven naar verduurzaming in combinatie met een adequate energietransitie vereist sterkere en snellere keuzes. De toegang tot én beschikbaarheid van stroomvoorziening vormt daarbij het fundament voor economische ontwikkeling.”